|0-1899| |1900-1942| |1943-1967| |1968-1987| |1988-2002|

1968 - Data General Corp. wyprodukowała 16-bitowy komputer NOVA, wyposażony w pamięć 32 kB. Rozmiary jednostki centralnej komputera odpowiadały mniej więcej dwóm starym pecetom (nie licząc terminala).
- Powstał Wydział Cybernetyki WAT. W jego skład weszły katedry: Maszyn Matematycznych i Cybernetyki Technicznej i Automatyki Lotniczej.
- Wystrzelono załogowy statek kosmiczny Apollo 7, wyposażony w cyfrowy komputer AGC (Apollo Guidance Computer) serii Block 2, zbudowanej na układach scalonych dziś już niespotykanego typu DCTL (direct-coupled transistor logic). Na potrzeby AGC "przechwycono" 60% ówczesnej produkcji układów scalonych w USA. Ten sam model został użyty w misji Apollo 11.
- AT&T uruchomiła pierwsze telefoniczne łącze wielokrotne PCM o przepustowości 56 kilobodów na sekundę.
1969 - EIA (Electronic Industries Association) wprowadziła RS-232 jako standardowy interfejs szeregowy dla komputerów.
- Firma Intel opatentowała pomysł mikroprocesora. W 1964 uzyskała wyłączność na eksploatację wynalazku. Tylko Japonia i kraje satelickie ZSRR nie uznawały wyłączności Intela i nie płaciły opłat patentowych. Po dwudziestu latach korowodów prawnych (w 1989) Japończycy oficjalnie uznali roszczenia, i mają płacić do roku 2001 - długo po wygaśnięciu patentu. Gdyby nie te parę sztuk mikroprocesorów 8080, popełnionych w latach siedemdziesiątych, bylibyśmy czyści.
- W laboratoriach Intela opracowano układ 1103 - pierwszą scaloną pamięć operacyjną DRAM (Dynamic Random Access Memory - pamięć dynamiczna o dostępie swobodnym). Pamięć dynamiczna działa na zasadzie utrzymywania ładunku elektrycznego przez kondensator - jeden kondensator pamięta wartość jednego bitu. Każdy kondensator ma swoją upływność, czyli powoli traci ładunek. Przez to pamięci dynamiczne wymagają cyklicznego odświeżania zawartości, także przy odczycie lub zapisie. Skomplikowana budowa i sterowanie DRAM jest rekompensowane przez niezwykle krótki czas dostępu.
- W NASA powstał pierwszy komputerowy system relacyjnych baz danych. W miarę postępu amerykańskiego projektu lotu na Księżyc, dotychczasowe metody gromadzenia dokumentacji i organizacji dostępu do informacji okazały się jedną z poważniejszych przyczyn opóźnień.
1970 - Intel wyprodukował układ scalony 1103, czyli pierwszy układ scalony pamięci RAM. była to pamięć statyczna (nie wymagająca odświeżania) o pojemności 1 kilobita (1024 bity).
- Sieć komputerowa ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network), wykorzystująca nowo opracowany protokoł sieciowy TCP/IP, połączyła pierwsze ośrodki komputerowe departamentu obrony USA. Prędkość transmisji wynosiła około 1000 bitów na sekundę. Krótko mówiąc - początki Internetu.
- Firma Garrett AiResearch Corp. ukończyła prace nad MP-944, pierwszym cyfrowym komputerem danych aerodynamicznych CADC (Central Air Data Computer), przeznaczonym dla myśliwca Grumman F14A Tomcat. Komputer składał się z sześciu układów scalonych wielkiej skali integracji. Długość słowa maszynowego wynosiła 20 bitów. Procesor był taktowany częstotliwością 375 kHz. Cała maszyneria była przystosowana do pracy w zakresie temperatur od -55 do 125 stopni.
- Inżynierowie z Bell Laboratories, Kenneth Thompson i Dennis Ritchie, przy okazji prac nad systemem operacyjnym Multics (zresztą niechcianym i nieudanym), opracowali wielodostępny i wielozadaniowy system Unix. Stabilny i elastyczny Unix na początku wyprzedzał znacznie swoją epokę, w związku z czym był za darmo udostępniany instytucjom naukowym i uniwersytetom. Tam szybko zyskał uznanie, i w rezultacie dziś jest podstawowym systemem operacyjnym dla poważniejszych zastosowań. Jest dostępny w wersjach dla większości istniejących komputerów, nawet dla PC.
Wśród ludzi wychowanych na DOSie i Windowsach panuje opinia, że Unix jest trudny i arystokratyczny. Oczywiście, trzeba coś tam umieć, ale nie jest to takie znowu odmienne od spraw pecetowych. Podstawową sprawą jest wiedzieć co się robi. Jednym z głównych założeń Unixa jest, że użytkownik jest nieomylny. Jeśli, na przykład, chce za pomocą polecenia z pięciu znaków (wliczając spację) "wygolić" dysk systemowy do zera, to należy to wykonać. Zresztą, inną Unixową zasadą jest, że użytkownik powinien zawsze otrzymać od systemu wyczerpującą informację, jeśli jej zażąda.
- Powstał prototyp pierwszego polskiego minikomputera K-202, konstrukcji Jacka Karpińskiego. Była to konstrukcja dosyć udana, ale nie rozwinięto jakiejś znaczącej produkcji. Na podstawie K-202 powstały potem seryjne minikomputery MERA-300 i MERA-400. Jak to już u nas bywa, skończyło się na wdrożeniu minikomputerów RWPG-owskiego typu SM, czyli spóźnionej kopii PDP-11.
1971 - Powstał pierwszy mikroprocesor, czterobitowy Intel 4004. Zawierał 2300 tranzystorów i mógł wykonywać 60000 operacji na sekundę.
- Amerykańska firma CDC (Control Data Corporation) wyprodukowała komputer równoległy Cyberplus, opracowany specjalnie do obróbki sygnałów radarowych. Jedyny egzemplarz pracował w Air Development Center w Rome (Nowy Jork).
- W szwajcarskiej firmie Brown - Boveri zbudowano pierwszy wyświetlacz ciekłokrystaliczny (Liquid Crystal Display - LCD). Ciekły kryształ jest przeźroczystą cieczą, której cząsteczki pod wpływem pola elektrycznego tworzą rodzaj siatki krystalicznej, powodującą polaryzację światła przechodzącego przez ciecz. Jeśli światło jest już spolaryzowane w kierunku prostopadłym do polaryzacji, powodowanej przez ciekły kryształ, obszar do którego przyłożono pole elektryczne będzie widziany jako nieprzezroczysty. Wyświetlacze ciekłokrystaliczne potrzebują bardzo małej mocy (rzędu mikrowatów na centymetr kwadratowy). W ekranie LCD komputera przenośnego 90 % pobieranej mocy idzie na podświetlanie.
- Opracowano język programowania Forth, przeznaczony do programowania mikroprocesorowych sterowników urządzeń. Forth wykorzystuje notację RPN Jest to język interpretowany, co oznacza że program napisany w "ludzkiej" formie jest tłumaczony na instrukcje maszynowe dopiero w momencie uruchomienia. Potrzeba do tego innego programu, zwanego interpreterem. Forth charakteryzował się tym, że uruchomiony program tworzy swój "wirtualny komputer". Dzięki temu może zostać uruchomiony na dowolnym typie komputera - pod warunkiem, że jest tam odpowiedni interpreter. W taki sam sposób działa modny dziś język Java - interpreter Javy zawierają prawie wszystkie przeglądarki internetowe. Kod programu (tzw. applet) jest jako tekst wysyłany przez sieć do komputera odbiorcy, i tam automatycznie uruchamiany.
- Mniej więcej w roku 1971 znawcy tematu datują początek czwartej generacji komputerów, charakteryzującej się wykorzystaniem układów scalonych dużej skali integracji. Rozwój informatyki zaczyna objawiać się zalewem rozmaitych produktów i przelotnych mód. Dziewięćdziesiąt procent tego zgiełku nie wnosi nic nowego, i nic, z wyjątkiem doświadczenia, po sobie nie zostawia. To nieomylny znak, że komputery zaczynają przynosić naprawdę duże pieniądze. Dlatego też większość autorów tego typu zestawień traktuje układy zmieniających się jak w kalejdoskopie firm i spółek jak kamienie milowe w rozwoju komputerów.
1972 - W Bell Laboratories opracowano język programowania C, zorientowany na programowanie obiektowe. Pomimo dziwacznej składni C zdobył sobie wielką popularność. Jest niezwykle elastyczny -łączy zalety języków wysokiego i niskiego poziomu.
- W ośrodku badawczym NASA w Edwards (obecnie Dryden Flight Research Center) oblatano pierwszy samolot z cyfrowym systemem aktywnego sterowania DFBW (Digital Fly-By-Wire). Sam samolot był zmodyfikowanym Vought F-8 Crusader, a jako jednostki centralnej użyto komputera sterowania ze statków kosmicznych Apollo (Apollo Guidance Computer). Czujniki bezwładnościowe pochodziły z modułu księżycowego. Do sterowania służył joystick, umieszczony z boku kokpitu. Pomimo, że jedynym zabezpieczeniem był hydrauliczny system awaryjny, F-8 DFBW ukończył program badawczy bez awarii.
- Firma Texas Instruments opracowała pierwszy jednoukładowy mikrokomputer (mikrokontroler) TMS 1000, przeznaczony do sterowania rozmaitymi urządzeniami. Był to procesor 4004, wzbogacony o pamięć danych RAM i stałą pamięć programu ROM. Do konkretnych zastosowań trzeba było zamówić w wytwórni zaprogramowany mikrokontroler. Niedługo później pojawiły się serie mikrokontrolerów, wyposażone w programowalną pamięć stałą PROM (Programable Read - Only Memory), a następnie w pamięci stałe do wielokrotnego zapisu, nazwane EPROM (Erasable and Programable Read - Only Memory).
1973 - Amerykańska agencja rządowa DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) dostała polecenie opracowania nowych technik sieciowych, umożliwiających integrację najrozmaitszych rządowych sieci komputerowych. Celem było stworzenie zdecentralizowango systemu dowodzenia, kierowania i łączności (C3 - Command, Control, Communications). Miał to być system mający wiele równoległych połączeń, które trudno byłoby zniszczyć atakiem nuklearnym. Dla całego programu przyjęto wewnętrzną nazwę Internetting Project. Efektem programu były pierwsze wersje rodziny protokołów sieciowych TCP/IP. Pierwotnie były to dwa protokoły: TCP (Transmission Control Protocol) i IP (Internet Protocol).
- W laboratoriach Xerox PARC (Palo Alto Research Center) opracowano komputer o nazwie Alto, uważany za pierwszy komputer osobisty. Miał on 16-bitowy procesor (zbudowany z kilkunastu układów scalonych), 128 KB RAM, monochromatyczny monitor graficzny o rozdzielczości 606x808 punktów, dysk twardy, stację 8-calowych dyskietek, klawiaturę i łącze sieciowe. Alto był maszyną zbyt nowoczesną na swoje czasy (na późniejsze zresztą też); mimo iż był produkowany seryjnie nawet nie podejmowano wysiłków żeby zrobić z niego komputer powszechnego użytku.
- Firma Digital Research opracowała prosty system operacyjny dla mini- i mikrokomputerów, CP/M. (Control Program/Monitor albo Control Program for Microcomputer).
- IBM przedstawiła prototyp pamięci dyskowej typu Winchester o pojemności 5 MB. Była to konstrukcja rewolucyjna przez swoją szybkość i małe wymiary. Dyski miały średncę zaledwie 5,25 cala. Niezwykle krótki czas dostępu do danych uzyskano przez bardzo dużą prędkość obrotów (10000 obr/min) i tzw. "latającą głowicę" (przy tej prędkości głowice nie mogły dotykać nośnika na dyskach - unosiły się około 1 mikrometra nad powierzchnią). Właściwie nazwa Winchester dotyczy pamięci dyskowej IBM 3340 z "latającymi" głowicami. Oznaczenie "3340" ktoś bystry skojarzył z kalibrem morderczo szybkostrzelnego karabinu Winchestera z czasów Dzikiego Zachodu - 33 to kaliber (właściwie .303, czyli 0.303 cala = 7,62 mm), a 40 to wagomiar pocisku (40 kul z funta ołowiu). Dziś pamięć dyskowa Winchester jest praktycznie w każdym komputerze, tylko nikt jej tak nie nazywa. Na zdjęciu jeden z pięciu talerzy wymiennego pakietu dysków do 3340 - pojemność jednego talerza odpowiadała mniej więcej dyskietce 1.44 MB. Cały pakiet mógł być przenoszony w plastykowym kloszu z uchwytem i w razie potrzeby wstawiany do napędu.

Rysunek 11 Talerz wymiennego pakietu dysków

1974 - Zespół konstruktorów uniwersytetu Manchester ukończył komputer MU-5, wówczas najszybszy komputer skalarny na świecie. Po raz pierwszy zastosowano w nim sprzętowo - programowe mechanizmy pamięci wirtualnej i pracy wieloprogramowej. Seryjną produkcję powierzono zasłużonej firmie Ferranti. Z powodu wysokiej ceny sprzedano tylko dwa egzemplarze. Konstruktorzy przystąpili do opracowania dużo tańszego (choć niewiele wolniejszego) modelu MU-6.
- Intel uruchomił seryjną produkcję udanego ośmiobitowego mikroprocesora 8080. Układ zawierał 6000 tranzystorów i był taktowany sygnałem do 2 MHz. Na ten mikroprocesor czekał już pierwszy domowy mikrokomputer, Altair 8800 (prod. MITS), sprzedawany w postaci zestawu do samodzielnego montażu (czyżby przy okazji pierwszy "składak"?).
- Pojawił się mało znany mikroprocesor typu RISC, RCA-1802. Niezwykle prosty i odporny, a zarazem dość szybki, był przeznaczony dla urządzeń lotniczych i kosmicznych oraz gier video (sic !). Wersja specjalna, wykonana na podłożu szafirowym (SOS - Semiconductor On Sapphire), poleciała w kosmos dobre parę razy - między innymi z sondami Voyager i Galileo.
- Przemysłowy Instytut Telekomunikacji podjął próbę opracowania zautomatyzowanego systemu kontroli ruchu lotniczego. Centralnym komputerem miała być Odra 1403 (licencja ICL). Największym problemem był brak nowoczesnych elementów elektronicznych - niby produkcja była imponująca, ale asortyment nikły, a jakość coraz gorsza. Projekt został zarzucony na polecenie odgórne, z przyczyn oficjalnie mglistych. Po prostu na górze nie chciano systemu, którego rozwój mógłby się nie powieść - ktoś wysoko musiałby "beknąć". Potem, w roku 1980, zakupiono gotowy system w USA. Bez ryzyka dla urzędników ministerialnych. Fakt, że amerykański system pracował jeszcze w roku 2000, o czym rodzime graty nie mogłyby marzyć, ale straciliśmy kolejną okazję do pchnięcia paru spraw do przodu. Cała historyjka jest może marginalna, ale symptomatyczna dla tych czasów.
1975 - Mało znana firma MOS Technology wypuściła mikroprocesory MC-6501 i MC-6502. Nie wyróżniał się on niczym szczególnym, z wyjątkiem niskiej ceny - 6502 kosztował około 25 dolarów, przy 150 za 8080. No i tym, że 6502 napędzał mikrokomputerki Commodore PET i VIC-20, poprzedników słynnego Commodore 64 (procesor 6510).
- W ośrodku badawczym NASA Dryden Flight Research Center przeprowadzono próby w locie pierwszego cyfrowego komputera sterowania ciągiem, nazwanego IPCS (Integrated Propulsion Control System), zamontowanego na samolocie General Dynamics F-111. System sterował mechanizmami zespołu napędowego (wlotem powietrza, silnikiem i dopalaczem) w pełnym zakresie prędkości naddźwiękowego F-111. Na wszelki wypadek drugi zespół napędowy miał zwykłe sterowanie elektryczno - hydrauliczne.
1976 - Seymour Cray, zwany ojcem superkomputera, skonstruował Cray-1, pierwszy z superkomputerów wyprodukowanych przez własną firmę Cray Research. Cray -1 był pierwszym komputerem trwale pracującym z prędkością 100 mln operacji na sekundę. Był zapewne pierwszym komputerem o architekturze typu RISC (Reduced Instruction Set Computer). Procesor RISC "rozumie" niewielką ilość prostych rozkazów, za to może je wykonywać bardzo szybko. Działanie można jeszcze przyspieszyć przez optymalizację oprogramowania.
- Firma Zilog wypuściła mikroprocesor Z80, który zasłynął jako "serce" domowych mikrokomputerków "tańszej" (i wcale nie niższej) klasy. Z80 był słynny także z innego powodu - miał wiele "nieudokumentowanych możliwości", czyli po prostu nielegalnych rozkazów, które powodowały różne ciekawe efekty. Przyczyną była prosta konstrukcja wczesnych mikroprocesorów, które nie miały pułapek na nielegalne kody, i zamiast je odrzucać, próbowały wykonać.
Tego typu działanie wykazał pewien młody kolega, świeżo po wojsku. Wysłany dla zabawy po "wiaderko impedancji falowej" wrócił z piwem.
- Firma Fujitsu uruchomiła pierwszy japoński komputer wektorowy FACOM 320, przeznaczony dla Narodowego Laboratorium Lotnictwa i Kosmonautyki.
- W Dryden Flight Research Center oblatano "prawdziwy" cyfrowy system aktywnego sterowania Digital Fly-By-Wire, zamontowany na znanym już samolocie F-8 Crusader DFBW. Układ aktywnego sterowania miał potrójną rezerwę, układ wygładzania reakcji powierzchni sterowych (CCS - Corrective Control System) i funkcję aktywnego ograniczenia kąta natarcia. Testowano m.in. odporność układu sterowania aktywnego na symulowane uszkodzenia.
1977 - Firma DEC wyprodukowała PDP-11, pierwszy 32-bitowy minikomputer. Był on zapewne najdłużej produkowanym (i najczęściej kopiowanym) minikomputerem. Zdobył wielką popularność na całym świecie, głównie dzięki otwartości systemu i bezawaryjności pracy. Z czasem (dwadzieścia parę lat !) powstało wiele wersji PDP-11, w tym wersja "mikro", z mikroprocesorem LSI-11.
- W dalekiej Polsce wszedł do użytku skomputeryzowany system dowodzenia obroną powietrzną kraju Dunajec. System był zaprojektowany i zbudowany całkowicie w Polsce. Zastosowano komputery Odra 1305 (licencja ICL). Dunajec zastąpił dotychczas pracujący rosyjski Wozduch (analogowy i nigdy nie uruchomiony w całości).
1978 - Na rynku pojawił się mikroprocesor 8086 (29000 tranzystorów !). Obsługiwał magistrale ośmiobitowe, ale architektura wewnętrzna była szesnastobitowa, dzięki czemu mógł korzystać z 1 MB pamięci (a dokładniej "przestrzeni adresowej", czyli 640 kB pamięci operacyjnej plus pamięć stała i porty wejścia/wyjścia). Był taktowany częstotliwością 4,77 MHz (późniejsze wersje - 8 i 10 MHz). Procesor 8086 był niezbyt udany - wykorzystanie jego sporych, jak na owe czasy, możliwości wymagało od programistów stosowania rozmaitych "kruczków". Wybór 8086 dla IBM PC sprawił, że Intel wyrósł na światowego potentata w dziedzinie mikroprocesorów. Późniejsza seria procesorów (80188, 80286, 80386, 80486, itd), przekomplikowana dla zachowania kompatybilności z 8086, robiła karierę dzięki sukcesowi PC.
- Przeprowadzono pierwszą próbę połączenia dwóch systemów komputerowych łączem satelitarnym. Dwa IBM 370/178 w La Gaude koło Nicei komunikowały się z dwoma IBM 370/178 w Gaithersburgu (Maryland, USA) poprzez satelitę geostacjonarnego Symphonie. Stacje łączności satelitarnej były wyposażone w minikomputery IBM 2701. Uzyskano prędkość transmisji 1544 MB/s.
1979 - Powstał język programowania, nazwany Ada na cześć Augusty Ady Byron (patrz rok 1840). Został stworzony w firmie Honeywell, z myślą o zastosowaniach lotniczych - sterowaniu awioniką i systemami uzbrojenia samolotów bojowych.
- Motorola wyprodukowała w pełni 16 bitowy mikroprocesor typu 68000 (zawierał 68000 tranzystorów - stąd nazwa).
- Konstruktorzy firmy Matsushita zbudowali kolorowy ekran ciekłokrystaliczny (LCD).
- D. Miller i S. Smith w Wielkiej Brytanii i H. Gibbs w USA niezależnie od siebie opracowali tranzystor optyczny - transphasor. Umożliwia on bezpośrednie wzmacnianie i przełączanie sygnałów świetlnych, bez zamiany na prąd elektryczny. Wynalazek tranzystora świetlnego pozwolił na zwiększenie prędkości transmisji w światłowodowych liniach telekomunikacyjnych, przy jednoczesnym obniżeniu kosztu.
1980 - Brytyjska firma Sinclair wyprodukowała najsławniejszy w Europie mikrokomputer domowy - ZX-80. Za następny, ZX-81, i ZX-81 Spectrum (z kolorową grafiką !), konstruktor, Clive Sinclair, otrzymał tytuł szlachecki. Oba komputerki miały ciekawy sposób wprowadzania poleceń języka BASIC: słowa kluczowe były wprowadzane jednym naciśnięciem kombinacji klawiszy. "Spectrusie" były dosłownie uwielbiane na całym świecie - tworzono dla nich nieprawdopodobne oprogramowanie, przerabiano na "superkomputery", a przede wszystkim kopiowano. Nawet sowiecka firma zbrojeniowa Wympieł (proporzec, jakby co), specjalizująca się w lotniczych pociskach rakietowych, wypuściła na rynek mikrokomputerek DUBNA-48, kopię Spectrum w obudowie z grubej, stalowej blachy. Czyżby jakiś nieślubny potomek Z-80 latał pod skrzydłami MIGów i Su?
- Japońskie firmy Casio i Sharp wypuściły na rynek mikrokomputery kieszonkowe. Były wyposażone w wyświetlacz LCD o pojemności kilkunastu znaków, kilka wbudowanych programów użytkowych (w tym interpreter języka BASIC), a Casio FX-820P nawet w miniaturową drukarkę. Sir Clive Sinclair przyłączył się później do grona konstruktorów ówczesnych "palmtopów" ze świetnym (nawet dziś) modelem ZX-8000, po czym splajtował wesoło na produkcji samochodów elektrycznych.
- W tym samym roku firma Seattle Computer Products zaprezentowała system opreacyjny 86-QDOS (Quick Disk operating System), przeznaczony dla pierwszego 16-bitowego procesora Intela. Właściwie był to emulator systemu CP/M-80, napisany dla ominięcia praw autorskich. CP/M nie był dalej rozwijany, natomiast DOS (sprzedawany przez Intela jako PC-DOS, a przez Microsoft jako MS-DOS) stał się standardowym systemem operacyjnym mikrokomputerów IBM PC. Z czasem doczekał się wielu kolejnych wersji. Pozostał jednak systemem jednozadaniowym.
- Także w pamiętnym skądinąd roku 1980 skonstruowano przedziwny, 32-bitowy mikroprocesor Intel iAPX 432. Oprócz możliwości pracy wielozadaniowej mógł przejmować niektóre funkcje systemu operacyjnego. Był niezwykle skomplikowany, i około trzykrotnie wolniejszy od Intela 8086. Ze względu na stabilność pracy często stosowano go w awionice samolotów bojowych.
1981 - Coś koło tego roku Tim Berners-Lee, Anglik pracujący w CERN, europejskim ośrodku badań jądrowych w Genewie, napisał pierwszy program używający hipertekstu, który nazwał Enquire Within. Program powstał w celu łatwego i przejrzystego gromadzenia i prezentowania informacji naukowych, dostępnych w sieci komputerowej. Był protoplastą przeglądarek internetowych i języka HTML (Hypertext Markup Language).
- Philips i Sony wyprodukowały pierwsze seryjne odtwarzacze płyt kompaktowych (Compact Disc - CD), zapewniających niewiarygodną wówczas jakość odtwarzania dźwięku. Moja pierwsza reakcja na muzykę z CD była modelowa: po włożeniu płyty zastanawiałem się, czy toto w ogóle działa - dlaczego nie słychać trzeszczenia ani szumu? Opracowana przez Philipsa metoda cyfrowego zapisu dżwięku CD-Audio) jest znana jako standard Red Book. Format zapisu danych cyfrowych (CD-ROM bez multimediów), został opisany w standardzie Yellow Book.
- Powstał rosyjski superkomputer równoległy PS-2000. Miał on 64 24-bitowe procesory, umożliwiające wykonywanie do 200 milionów operacji na sekundę. Źródła amerykańskie podają ilość około 200 sztuk PS-2000, ale sądzę, że było ich znacznie mniej. Liczba ta prawdopodobnie dotyczy opracowywanych równolegle z PS-2000 prostszych, dziesięcioprocesorowych komputerów skalarnych Elbrus (12 mln. operacji/s).
- IBM zaprezentowała prototyp komputera osobistego (Personal Computer - PC). Maszynka szokowała tandetną blaszaną obudową i łatwością instalacji modułów peryferyjnyh w postaci kart. PC miał procesor Intel 8086 (4,77 MHz), 64 kB pamięci operacyjnej, dwa napędy dyskietek 5,25 cala (jednostronne - miały po 170 kB) i monochromatyczną kartę monitora MDA. Pierwotnie zamierzano zastosować procesor Motorola 68000, ale IBM chciał mieć całkowitą kontrolę nad produkcją, wybrano więc produkowany przez Intela 8086, do którego wszystkie prawa IBM dostał za patent na pamięć pęcherzykową (która w tym czasie była już tylko ciekawostką).
- Na uniwersytecie w Delft powstał tzw. rozproszony system operacyjny o uroczej nazwie AMOEBA. Z punktu widzenia użytkownika praca z Amoebą przypomina pracę z odmianą Unixa. Podstawowa różnica polega na tym, że w rzeczywistości użytkownik pracuje na wielu maszynach w obrębie sieci. Mogą to być komputery o krańcowo różnej architekturze. Dla wykonania zadania, zleconego przez użytkownika, system operacyjny wybiera dynamicznie zasoby (jeden lub więcej procesorów, pamięć, itd), na którym zostanie ono wykonane. Po zakończeniu zasoby są zwalniane. Jeśli w puli zaczyna brakować zasobów, to na poszczególnych procesorach następuje podział czasu ( tak jak np. w Unixie czy Windows NT), a nowe procesy przydziela się do najmniej obciążonych jednostek centralnych.
- 13 grudnia w dalekiej Polsce władze wprowadziły stan wojenny. A co to ma wspólnego z komputerami czy logiką? Otóż od tej daty zaczyna się proces izolacji i powolnego upadku polskiej myśli technicznej w dziedzinie maszyn cyfrowych.
- Pewien pisarz, specjalizujący się w książkach science-fiction, wymyślił termin "cyberprzestrzeń" na określenie Internetu (William Gibson w "Neuromancer").
1982 - Na rynku pojawił się pierwszy seryjny IBM PC. Dzięki silnemu procesorowi, "prawdziwemu" systemowi operacyjnemu PC-DOS, a przede wszystkim dużym możliwościom rozbudowy był to "mały wielki komputer". Swój sukces rynkowy "pecet" zawdzięczał przede wszystkim mądrej polityce IBM - wszystkie specyfikacje zostały opublikowane, kiedy PC był przygotowywany do produkcji. W rezultacie setki firm przygotowały najrozmaitsze oprogramowanie i akcesoria, zanim ruszyła sprzedaż komputera. A że każdy kij ma dwa końce - każdy mógł produkować PC; wystarczyło ominąć kilka patentów. Świat zasypały tzw. klony - komputery kompatybilne z IBM PC. Czasem gorsze, czasem dorównujące, nierzadko lepsze, ale przeważnie sporo tańsze od oryginału. Były produkowane albo z oryginalnymi procesorami Intela, albo z japońskim procesorem NEC V20. V20 był sporo szybszy od 8086, ponieważ tylko udawał ("emulował") kulawą architekturę 8086.
- Kiedy IBM z dumą pokazywał "peceta", w firmie Intel ruszała produkcja następcy 8086, mikroprocesora 80286. Kto wówczas podejrzewał, co z tego wyrośnie...
- W ośrodku informatyki Narodowego Banku Polskiego została zbudowana jedna z pierwszych w Polsce sieci rozległych, służąca zbieraniu danych do przetwarzania ale wyposażona w moduły prostej poczty elektronicznej. Pierwsze wersje tej sieci łączyły komputery MERA-100 znajdujące się w oddziałach banków z komputerem RIAD32.
- Uruchomiono japoński superkomputer wektorowy Hitachi S-810, osiągający 800 mln operacji na sekundę.
- W sprzedaży pojawiła się pierwsza myszka (firmy Mouse Systems). Nie była wcale dużo większa od dzisiejszych, ale wymagała własnego zasilacza.
- Wybuchła argentyńsko - brytyjska wojna o Falklandy - pierwsza "skomputeryzowana" wojna w dziejach. W skład obu walczących armii włączono informatyków i programistów (skądinąd wiadomo że mieli dużo roboty). Brytyjskim siłom ekspedycyjnym na bieżąco dostarczano informacji wywiadowczych poprzez amerykańskie satelitarne sieci komputerowe.
1983 - NEC (Nippon Electronic Corporation) wyprodukował odpowiednik intelowskiego 80286, mikroprocesor V30. Ta sama historia, co z 8086 i V20 - odpowiednik był lepszy, bo nie naśladował konstrukcji oryginału. Późniejsze wytwory Intela także miały konkurencję w postaci mikroprocesorów firm AMD (American Micro Devices) i Cyrix.
- Goodyear Aerospace zbudował dla NASA Goddard Center komputer równoległy, nazwany Massively Parallel Processor. Miał on 16000 słownie: szesnaście tysięcy) procesorów, każdy wyposażony w 1-kilobitową pamięć podręczną.
- Firma Apple, której legendy chyba nie potrzeba tutaj powtarzać, wypuściła na rynek komputer osobisty Lisa. Wyposażony w procesor Motorola 68000 (5 MHz), 1 MB RAM, dwie stacje dyskietek 5,25", zewnętrzny twardy dysk 5 MB i wbudowany monitor o rozdzielczości 720x360 punktów. Piękny komputerek ze sprawnym okienkowym systemem operacyjnym... Cenę ustalono na 9995 dolarów, więc znaczna część z wyprodukowanych maszyn po jakimś czasie poszła na złom. W roku 1996 spotkałem Lisę w sklepie ze złomem elektronicznym. Kosztowała bodajże 50 złotych.
- W Bielsku-Białej został aresztowany agent CIA, który do kodowania łączności z centralą posługiwał się przenośnym mikrokomputerem Sharp 1212 - taki lepszy kalkulator programowany w Basicu. Dla socjalistycznych speców od kontrwywiadu było to nielichym zaskoczeniem. Niewykluczone, że temu zdarzeniu należy przypisać ówczesną "mikrokomputerofobię" władz. W porcie lotniczym Warszawa - Okęcie odbierano ludziom mikrokomputerki (a nawet elektroniczne maszyny do pisania). Żeby legalnie przywieżć sobie mikrokomputer ze "zgniłego Zachodu", trzeba było przedstawić parę zaświadczeń: że się nie jest imperialistycznym szpiegiem, że komputerek jest niezbędnie potrzebny do pracy zawodowej, że jest to praca dla dobra Polski Ludowej, itp.
1984 - Zbudowano scaloną pamięć dynamiczną (DRAM) o pojemności 1 megabita.
- Hewlett-Packard wypuścił drukarkę laserową Laserjet. Domowa drukarka laserowa - to się wówczas wydawało wprost niewiarygodne.
- IBM PC dostał dwustronne napędy dyskietek (tzw. Double Density - 360 kB),rozszerzenie pamięci do 512 kB (potem 640 kB), dysk Winchester i kartę graficzną CGA (Color Graphics Array) - stał się modelem XT.
- w warszawskim Centrum Kontroli Ruchu Lotniczego rozpoczął pracę symulator radarowej kontroli zbliżania i obszaru. Nie był to pierwszy symulator w Polsce, ale za to pierwszy komputerowy i rodzimej konstrukcji. Symulator IKS-80 powstał w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych. Komputer Mera-400 sterował zobrazowaniem do 25 samolotów na dwóch (maksymalnie czterech) wskaźnikach radarowych. IKS-80 był de facto symulatorem jedynie radaru pierwotnego. Traktowano go jako pierwszy etap programu kompleksowego symulatora systemu kontroli ruchu lotniczego. Program zakończono w roku 1995.
- Nauczona smutnym doświadczeniem Apple uruchomiła produkcję komputera MacIntosh (odmiana słodkich, zielonkawych jabłek, a także tradycyjna gumowana peleryna). Z procesorem Motorola 68000 (8 MHz) komputerek osiągał 700 tys. operacji na sekundę i mogł używać do 16 MB pamięci. W dodatku miał dobry, wielozadaniowy i "okienkowy", system operacyjny. Była to poważna konkurencja dla IBM (u mnie też - "chorowałem" na Maca). Na rynku amerykańskim kolejne wersje MacIntosha do dziś stanowią pokaźny procent komputerów osobistych.
1985 - We Francji uruchomiono zautomatyzowany system kontroli ruchu lotniczego CAUTRA IV (Coordinateur Automatique du Trafic Aérien). Był to pierwszy system kontroli o zdecentralizowanej architekturze - zamiast wielkiego komputera centralnego zastosowano relatywnie tanie systemy minikomputerowe, obsługujące poszczególne funkcje systemu. W tym układzie całość była łatwiejsza do rozbudowy i znacznie bardziej odporna na awarie. Do łączenia komputerów systemu opracowano własny protokoł INTERCAUTRA, bazujący na łączach dzierżawionych. Protokoł ten był na tyle dobry, że został zaadaptowany przez inne kraje jako podstawa lotniczej sieci łączności przewodowej OLDI (On-Line Data Interchange).
- Doktorant uniwersytetu Carnegie - Mellon, Feng Hsing Hsu, rozpoczął projekt Chiptest, który doprowadził do skonstruowania najpotężniejszego ze specjalizowanych procesorów szachowych. 256 tych procesorów pracowało w komputerze IBM Deep Blue, z którym w roku 1997 przegrał arcymistrz Gari Kasparow.
- Microsoft wypuścił na rynek okienkową nakładkę na system operacyjny Microsoft Windows (wersja 1.0). Windows umożliwiały przełączanie się między wieloma uruchomionymi programami oraz wymianę danych między nimi przy pomocy schowka (clipboard).
Pod względem stabilności pracy i własności użytkowych był to po prostu knot z interfejsem graficznym zerżniętym z MacIntosha. Tym niemniej dzięki wykorzystaniu chronionego trybu pracy procesorów Intel 80286 i dalszych (dostępnego w IBM PC model AT i wyżej) dawał pecetowi namiastkę wieloprogramowości i możliwość używania pamięci wirtualnej. Windows 1.0 i następne wersje wyparły z rynku graficzne środowisko dla DOSa o nazwie Graphic Environment Manager (GEM) i jemu podobne, np. Desqview. GEMy, podobnie jak Windows, pozwalały uruchamiać programy i operować plikami przy pomocy ikonek. Poza tym umożliwiały zo najwyżej "zamrożenie" działającego programu i uruchomienie innego. Dane można było przenosić między nimi przy pomocy schowka tekstowego. Ciekawe, że z późniejszymi wersjami DOS Microsoft rozprowadzał prosty i zupełnie niegłupi niby-GEM o nazwie Dosshell.
1986 - Amerykańska Narodowa Fundacja Nauki (NSF - National Science Foundation) rozpoczęła prace nad opartą o TCP/IP siecią rozległą NSFNET, której infrastruktura jest dziś główną magistralą Internetu. Pod koniec roku NSFNET łączy pięć superkomputerów z ośrodków uniwersyteckich. Wojskowe składniki dawnej sieci ARPANET zostały wydzielone pod nazwą MILNET (Military Network).
- Intel wyprodukował mikroprocesor 80386. Nowa kostka była przeznaczona głównie dla komputerów klasy PC 80386, kompatybilny "w dół" z procesorami 8086, 80188 i 80286, choć na zewnątrz 16-bitowy, miał 32-bitowe magistrale wewnętrzne i rozbudowane mechanizmy pracy wielozadaniowej (tzw. tryb chroniony). Firma wypuściła też tańszy, 16-bitowy mikroprocesor 80386 SX, przeznaczony dla mniej wymagających użytkowników. Do 80386 można było dokupić zewnętrzny koprocesor arytmetyczny Intel 80387. Nie wiem, jak ten Intel to robił, ale szybko pojawił się sporo wydajniejszy od 80387 koprocesor tajwańskiej firmy Weitek.
1987 - Rozpoczęto próby w locie Airbusa A-320, pierwszego samolotu komunikacyjnego z cyfrowym systemem aktywnego sterowania DFCS (fly-by-wire).
- W szwajcarskich laboratoriach Intela inżynierowie Georg Bednorz i Alex Muller odkryli materiał, wykazujący nadprzewodnictwo w temperaturze skroplonego azotu. Nadprzewodnictwo, czyli spadek oporności elektrycznej praktycznie do zera, występuje normalnie w przewodnikach, oziębionych do temperatury zera bezwzględnego. Odkrycie nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego może umożliwić stworzenie obwodów logicznych wielokrotnie szybszych od dzisiejszych.
-Samolot BTS-02 wykonał pierwszy całkowicie automatyczny lot. BTS-02 był czterosilnikowym "analogiem" rosyjskiego wahadłowca kosmicznego Buran. Pracą pokładowego systemu sterowania zarządzały dwa bloki (blok centralny i peryferyjny) po cztery synchronicznie pracujące komputery (ze wspólnym zegarem taktującym!). Pojedynczy komputer miał 32 bitową architekturę wewnętrzną i zaledwie 128 kilobajtów pamięci operacyjnej. Pamięć stała (ROM typu core rope) miała tylko 16 KB. System operacyjny i oprogramowanie było ładowane z pamięci taśmowej.
- IBM wprowadziło na rynek 32-bitowego peceta model PS/2, a w nim 32-bitowe złącza kart rozszerzeń MCA (Micro Channel Architecture). W innowacji nie byłoby nic złego, jednak IBM zażyczył sobie słonych opłat licencyjnych. W takiej sytuacji firma Compaq opracowała własne złącze EISA, podstępnie udostępniając za symboliczną opłatą specyfikacje rozwiązania innym producentom "klonów". Dzięki takiemu przewrotnemu powtórzeniu własnej polityki sprzed lat, IBM została na lodzie ze swoimi pięknie wykonanymi kartami MCA (błękitny grzbiecik z firmowym logo, błękitny plastykowy "śledź", sprężynowe "pieski" do mocowania w obudowie, dźwigienki do wyciągania - pełny bajer).
- Producent Unixowych stacji roboczych, Sun Microsystems, opublikował specyfikację skalowalnych procesorów SPARC (Scalable Processor ARChitecture). W Polsce przez pewien czas produkowano na licencji Suna komputery Hetman z procesorami SPARC.

Do góry
Index