|0-1899| |1900-1942| |1943-1967| |1968-1987| |1988-2002|

??? - Na początku zwykle wymienia się rozpowszechniony przez Fenicjan abakus, czyli liczydła. Niektórzy twierdzą że cała dalsza historia polega na komplikowaniu liczydeł. W rzeczywistości ów pierwszy mechaniczny rejestr jest zaledwie prymitywnym sumatorem - pomocą do dodawania i odejmowania. Cóż, historia techniki w dużym stopniu polega na wykazywaniu że korzenie nowoczesności giną w tzw. "pomroce dziejów".
1623 - Wilhelm Schickard z Tubingen skonstruował sumator liczb do 6 cyfr. Sumator działał na zasadzie sumowania obrotu kół, połączonych przekładnią dziesiętną. Miał nawet dzwonek, sygnalizujący przepełnienie.
1642 - Blaise Pascal zbudował swój słynny sumator "Paskalinę". Była to odmiana maszyny Shickarda, rozszerzona do 8 cyfr. Pascal budował swoje sumatory na sprzedaż (wiadomo o ośmiu sztukach).
1671 - Gottfried Leibniz przedstawił działając mechaniczny układ mnożący, automatycznie uwzględniający przeniesienia. Składniki mogły mieć do 5 i 12 cyfr, wynik do 16 cyfr. Leibniza uważa się za twórcę dwójkowego systemu liczbowego, w którym istnieją dwie cyfry: 0 i 1. Na każdej pozycji liczby dwójkowej liczy się do dwóch: 0, 1, znowu 0 i jedynka na pozycję wyższą, itd. Jednak konstrukcje Leibniza liczyły tradycyjnie - w systemie dziesiętnym.
1786 - J. H. Mueller, zawodowy oficer armii heskiej, zaprojektował maszynę różnicową do obliczania wartości wielomianów.
1794 - We Francji Claude Chappe uruchomił telegraf optyczny. 240 - kilometrową linię między Paryżem i Lille obsługiwało15 stacji. Stacje były zaopatrzone w wieże z semaforami; załoga odczytywała przez lunetę znak, ustawiony przez sąsiednią stację, po czym ustawiała tenże znak na swoim semaforze. I tak dalej, aż do dyżyrnego stacji końcowej, który spisywał depeszę na kartce i przez gońca dostarczał ją adresatowi. Telegraf ów był zastrzeżony dla administracji państwowej - reszta obywateli Cesarstwa musiała zadowolić się starą dobrą pocztą.
1795 - Francisco Salva zbudował eksperymentalny telegraf elektryczny, łączący odległe o 40 km rezydencje królewskie w Madrycie i Aranjuez.
- W Szwecji powstała linia telegrafu optycznego systemu Abrahama Edelcrantza. Łączyła ona Sztokholm z twierdzą Vaxholm. Do roku 1797 zbudowano jeszcze dwa połączenia: między Sztokholmem i Fredriksborgiem oraz między Grisslehamn a Signilsskär i Eckerö. Stacje telegrafu Edelcrantza miały dziesięć tarcz sygnałowych; po trzy w trzech rzędach i jedna większa u góry. System ten był znacząco lepszy od telegrafu Chappego; zamiast wzoru ramion semafora "przesyłano" kombinację widocznych i niewidocznych elementów matrycy. Zestaw przesyłanych znaków zawierał znaki sterujące (początek i koniec depeszy, akapit, itp.), zatem był pierwszym alfabetem maszynowym. Ostatnia linia telegrafu optycznego Edelcrantza została zastąpiona telegrafem elektrycznym dopiero w roku 1881. 1801 - W obliczu zagrożenia przez flotę brytyjską słynnego admirała Nelsona, ustalono że szwedzka stacja telegraficzna w Helsingborg nawiąże łączność z duńską stacją Kronborg koło Helsingör (czyli Elzynor nie mniej słynnego księcia Hamleta). Co prawda niedługo potem flota duńska poniosła klęskę i połączenie stało się niepotrzebne, tym niemniej było to pierwsze w historii połączenie między dwoma państwowymi sieciami telekomunikacyjnymi, na dodatek o różnych standardach technicznych.
1804 - Joseph Marie Jacquard zbudował programowaną maszynę tkacką - wzór tkaniny był automatycznie realizowany według łańcucha metalowych kart perforowanych. Udoskonalona wersja z roku 1807 używała już taśmy papierowej. Ponoć największym hołdem złożonym twórcy jest zwyczajowe pisanie w nazwie dzieła jego nazwiska z małej litery; wynalazca krosen żakardowych dostąpił takiego zaszczytu.
1809 - Niejaki Samuel Soemmering zbudował telegraf elektryczny - pierwszy w Bawarii a tym samym na świecie. Telegraf Soemmeringa potrzebował 35 przewodów pomiędzy nadajnikiem a odbiornikiem - dokładnie tylu ile znaków pisarskich mógł przekazywać. Nadanie znaku polegało na przyłączeniu prądu do konkretnego przewodu; służyły do tego włączniki podobne do klawiatury pianina. Na "odbiorczych" końcach przewodów zamocowane były złote elektrody zanurzone w elektrolicie (elektroda wspólna była uziemiona). Znaki odczytywano obserwując pojawianie się pęcherzyków gazu przy elektrodach z prądem. Szkoda że takie "wyświetlacze" nie dotrwały do ery komputerów. Wyobraźcie sobie taką karteczkę na biurku: "Proszę dolać wody do mojego monitora"...
1812 - Charles P. Babbage opracował i zbudował mechaniczną "maszynę różnicową", wykonującą skomplikowane działania metodą powtarzania kombinacji elementarnych operacji. W maszynie różnicowej Babbage'a liczby dziesiętne były reprezentowane przez kąt obrotu elementów mechanicznych - krzywek i kół zapadkowych.
1815 - Dysponując własną siecią agentów z gołębiami pocztowymi londyński bankier Nathan Rotschild zapoczątkował wyścig w dziedzinie telekomunikacji i przetwarzania danych. Znając na 72 godz. przed oficjalną informacją wynik bitwy pod Waterloo dokonał przekrętu giełdowego na dużą skalę. Rozpoczął ostentacyjną wyprzedaż papierów skarbowych, sugerując porażkę księcia Wellingtona, Gdy cena spadła, poprzez figurantów dokonał masowego wykupu, stając się tym samym jedną z brytyjskich instytucji gospodarczych. Nie była to ani pierwsza wielka spekulacja giełdowa, ani pierwszy przykład prawdziwości twierdzenia że pieniądze nie śmierdzą. Po prostu Rotschild wykazał w sposób nie pozostawiający wątpliwości że informacja to potęga. Co zresztą jest prawdziwą przyczyną istnienia telekomunikacji i informatyki.
1828 - W USA niejaki Harrison Dyar eksperymentował z drukiem termicznym. No, tak naprawdę to za pomocą iskry elektrycznej zostawiał ślady na przesuwającym się specjalnie impregnowanym papierze, ale to już coś.
1832 - Babbage, wraz z Josephem Clementem, skonstruował eksperymentalny blok "maszyny analitycznej", zdolnej do rozwiązywania wielomianów kwadratowych i operacji na liczbach sześciocyfrowych. Przede wszystkim miał
a to być maszyna programowalna - jej konfiguracja miała zmieniać się stosownie do wprowadzanych instrukcji. Miała operować liczbami do 20 cyfr dziesiętnych i mieć wiele cech właściwych dzisiejszym komputerom - zapis instrukcji na kartach perforowanych systemu Jacquarda, przechowywanie składników operacji w rejestrach oraz warunkowe rozgałęzienia programu (miejsca w których wynik operacji decyduje o dalszym przebiegu pracy). Konstruktor przewidział też drukowanie wyników na papierze (pierwsza drukarka !). Z braku funduszy nie ukończył jej do śmierci (1871). Babbage został uznany za ojca komputera - zasada działania procesora sterowanego przez program jest aktualna do dziś. 1837 - William F. Cooke i Charles Wheatstone zaprezentowali elektryczny telegraf igłowy, łączący londyński dworzec kolejowy Paddington z węzłem kolejowym West Drayton. W telegrafie igłowym znaki alfabetu były zakodowane jako równoległe kombinacje sygnałów w sześciu przewodach. Aparatura miała sześć przycisków po stronie nadawczej i sześć elektromagnesów z igiełkami sygnalizacyjnymi po stronie odbiorczej. Aparat igiełkowy nie był wynalazkiem obu panów; ich zasługą było to, że działał sprawnie na odległość około 20 km.
- Amerykanin, Samuel Finely Breese Morse skonstruował pierwszy model telegrafu elektrycznego. Możliwość przekazywania wiadomości na odległość przy pomocy elektryczności nie była już nowa, ale zachwyt wzbudzała szybkość i zasięg transmisji. Poza tym po raz pierwszy w sposób jednoznaczny i pewny zamieniono znaki pisma na sygnały elektryczne w pojedynczej parze przewodów elektrycznych. Znaki pisanego tekstu ręcznie przekładano na znaki kodu o naturze binarnej, będące kombinacjami krótkich (kropki) i dłuższych (kreski) okresów przepływu prądu. Dziś nazwalibyśmy je bitami. Nadawanie odbywało się przez ręczne włączanie i wyłączanie prądu kluczem telegraficznym. Depesze odbierano na słuch, albo za pomocą prostego rejestratora, kreślącego kropki i kreski na przesuwającej się taśmie papierowej.
- Parlament francuski uchwalił zakaz zakładania prywatnych linii telegraficznych.
1840 - Augusta Ada Lovelace (córka lorda Byrona) opublikowała pracę na temat dorobku Babbage'a. W swoich notatkach, dołączonych do pracy zawarła swoje przemyślenia na temat przewagi systemu dwójkowego nad dziesiętnym w konstrukcji maszyn matematycznych. Ciekawe, że przewagę tę dostrzegła w możliwości zapamiętywania ich przez elementy dwustanowe. Dzięki temu, a także dzięki wprowadzeniu pojęcia pętli programowej, została pierwszą w dziejach programistką.
1844 - Odbyła się praktyczna próba telegrafu elektrycznego Morse'a. Depesza wysłana z odległości 20 mil została odebrana na 64 minuty przed przybyciem tej samej wiadomości, wysłanej pociągiem.
- Samuel Morse i William Fardely, niezależnie od siebie, skonstruowali przekaźnik elektryczny. Przekaźnik służył co prawda do odświeżania sygnałów telegraficznych, ale także umożliwiał konstrukcję elektrycznych elementów logicznych - funktorów i przerzutników.
1846 - Francuz, Dr. Barbay, wyraził obawę o bezpieczeństwo informacji w przewodowych liniach telekomunikacyjnych, wystawionych na łaskę i niełaskę szpiegów, frustratów i osobników o skłonnościach destrukcyjnych. Tym samym został pierwszym człowiekiem, obawiającym się działalności hackerów.
1848 - W Prusach firma Siemens und Halske zbudowała linię telegrafu elektrycznego między Berlinem a Frankfurtem n. Menem, od razu najdłuższą w Europie (500 km).
1850 - George Boole opracował zasady algebry Boole'a, czyli operacji na wartościach logicznych "prawda" i "fałsz" (logiczna 1 i 0).
1854 - Zbudowano połączenie telegraficzne między Warszawą i St. Petersburgiem.
1855 - Anglik, David Edward Hughes, skonstruował pierwszy aparat telegraficzny, operujący znakami pisarskimi. Telegrafy Hughesa miały elektrycznie obracane tarcze z czcionkami po stronie nadawczej i odbiorczej. Kiedy po stronie nadawczej włączano napięcie do styku tarczy, odpowiadającego danej literze lub cyfrze, po stronie odbiorczej młoteczek odbijał na papierowej taśmie będący akurat naprzeciwko znak na tarczy. Jeżeli tarcze nadawcza i odbiorcza obracały się synchronicznie, drukowany był znak włączony po stronie nadawczej. Mimo trochę niepewnej zasady pracy, telegrafy Hughesa zostały przyjęte jako standard w wielu sieciach telegraficznych, m.in. w Rosji, gdzie przetrwały do początku II wojny światowej. O popularności aparatu Hughesa świadczy fakt, że jeszcze koło roku 1960 telegraf gdzieniegdzie nazywano "Juzem".
1858 - Sir Charles Wheatstone skonstruował telegraf automatyczny z czytnikiem papierowej taśmy perforowanej i rejestratorem piszącym, osiągający prędkość transmisji do 400 słów na minutę.
- Ułożono pierwszy transatlantycki kabel telegraficzny. Połączenie zdechło po 26 dniach (ci to dopiero musieli kląć...). Następny kabel, ułożony w 1866, działał przez 100 lat.
1872 - Niemiecki mechanik o nazwisku Selling zbudował czterodziałaniowy kalkulator z klawiaturą. Później inny mechanik, Wetzer, dobudował do kalkulatora urządzenie drukujące wyniki na pasku papieru.
1874 - Emil Baudot skonstruował telegraf z klawiaturą alfanumeryczną. Każdy znak był zakodowany jako kombinacja pięciu elementów - dodatnich i ujemnych impulsów prądu w linii. "Pięciobitowy" alfabet Baudota składał się z 32 znaków. Na cześć Baudota jednostkę prędkości transmisji - jeden element (bit) na sekundę - nazwano bodem (ang. baud). Jakby tego było mało, Baudot skonstruował prototyp systemu telegrafii wielokrotnej - cztery telegrafy mogły niezależnie nadawać do czterech różnych odbiorców poprzez jedną linię. Był to system z tzw. podziałem czasowym - rozdzielacze na obu końcach linii łączyły kolejno poszczególne pary korespondentów na czas potrzebny do przesłania jednego znaku. Nawiasem mówiąc, największy hołd świat złożył Baudotowi gdy w roku 1880 jego pięcioelementowe znaki przyjęto jako międzynarodowy alfabet telegraficzny ITA 1 (International Telegraph Alphabet nr. 1). Nieco ulepszony alfabet Baudota, oznaczony ITA-2, gdzieniegdzie nadal jest w użyciu.
1876 - 10 marca tego roku przyjmuje się za datę pierwszej uwieńczonej sukcesem transmisji telefonicznej. Tak naprawdę to Alexander Graham Bell, ochlapawszy spodnie kwasem z baterii, wrzasnął coś (pewnie niecenzuralnego) do swego eksperymentalnego mikrofonu. Jego asystent, czuwający piętro niżej ze słuchawką, pojął co się dzieje i przybył na ratunek. W tym roku amerykańska sieć telegraficzna liczyła sobie już 8500 urzędów telegraficznych i 350000 km linii.
1877 - Znany inżynier i jasnowidz, Julian Ochorowicz, sformułował zasady przesyłu obrazów monochromatycznych na odległość: analiza obrazu z zadaną rozdzielczością, jednoznaczne przekształcenie natężenia światła na sygnały elektryczne, transmisja umożliwiająca zachowanie porządku elementów obrazu, ponowna zamiana na światło i wreszcie odtworzenie obrazu. Zasady te są i długo jeszcze będą aktualne - tak działa telewizja i monitory komputerowe. Dalszy rozwój systemów zobrazowania dotyczył technicznej realizacji powyższej idei, głównie metod analizy i ponownej syntezy obrazu. Szczepanik (też rodak) próbował stosować wahliwe lustra, Niemiec Nipkow obrotową tarczę z otworami, skanującymi obraz linia po linii (na rysunku poniżej), Rosjanin Boncz - Brujewicz eksperymentował z lustrem, zwiniętym w śrubę. Ostatecznie zwyciężyła metoda analizy elektronicznej, opracowana przez Władymira Zworykina (Amerykanina, jakby kto pytał).

Rysunek 1 Obrotowa tarcza Nipkowa

1882 - Trzej węgierscy elektrotechnicy: Otto Blathy, Max Deri i Karl Zipernowsky skonstruowali transformator prądu zmiennego. Bez tego niepozornego urządzenia niemożliwe byłoby powstanie elektroniki. Transformator umożliwia zmniejszenie strat przy transmisji energii elektrycznej, otrzymanie wymaganych napięć zasilających i dopasowanie impedancji łączonych obwodów prądu zmiennego.
1888 - Michał Doliwo - Dobrowolski zbudował indukcyjny silnik elektryczny. Udoskonalony przez Szweda Danielssona, silnik elektryczny o prędkości obrotowej sterowanej częstotliwością prądu zasilającego, umożliwił konstrukcję elektromechanicznych zespołów wczesnych komputerów, a dziś stanowi napęd pamięci dyskowych, streamerów i drukarek.
- Oberlin Smith opublikował pomysł zapisu zmiennych sygnałów elektrycznych w postaci szeregu domen magnetycznych o różnej wartości i polaryzacji.
1889 - Amerykanin Almon Strowger zbudował pierwsze urządzenie do automatycznego łączenia rozmów telefonicznych. W automacie Strowgera naciśnięcie przycisku powodowało w centrali obrót ramienia przełącznika o zadaną liczbę pozycji. Później powiększył pojemność automatu przez dodanie urządzenia podnoszącego, umożliwiającego wybieranie kolejnych przełączników, umieszczonych jeden nad drugim. System ten stał się potem znany jako system podnosząco - obrotowy Strowgera. Centrale systemu Strowgera do niedawna były u nas powszechne. Łatwo było je znaleźć - terkot wybieraków podnosząco - obrotowych był słyszalny z daleka. Taki terkot w okolicy mówił jasno, że tutaj modem szybszy niż 2400 bodów możemy sobie schować na lepsze czasy. Tak na marginesie: właściwie Strowger był właścicielem zakładu pogrzebowego. W objęcia telekomunikacji pchnęli go konkurenci, przekupujący telefonistki żeby łączyły zgłoszenia pogrzebów tylko do nich.
1890 - Hermann Hollerith użył kart perforowanych do kodowania danych statystycznych dla spisu powszechnego w USA. Dane zapisane w ten sposób dawały się automatycznie sortować, co w przypadku ręcznie wypełnianych formularzy trwałoby parę lat. Nawiasem mówiąc, Hollerith odszedł potem z Urzędu Statystycznego i w roku 1896 założył własny interes, Tabulating Machine Company, późniejsze IBM (International Business Machines).
1893 - W Budapeszcie rozpoczęła działalność państwowa sieć informacyjna Telefon Hirmondo. O ustalonej godzinie można było przez telefon posłuchać aktualnych wiadomości. Program obejmował aktualności, kursy giełdowe, wiadomości kulturalne, a nawet krótkie utwory literackie. W sumie taki dziewiętnastowieczny internetowy serwis informacyjny. Telefon Hirmondo przetrwał aż do rozpadu C.K. monarchii.
1897 - Karl Ferdinand Braun wynalazł tzw. rurę katodową Brauna, czyli kineskop. W lampie kineskopowej strumień elektronów, formowany i przyspieszany w tzw. dziale elektronowym trafia od spodu w płaską powierzchnię ekranu lampy. Ekran jest pokryty luminoforem, emitującym światło pod wpływem strumienia elektronów. Przez odchylanie modulowanego strumienia w poziomie i pionie uzyskuje syntezę obrazu na ekranie. Pierwszym komputerowym zastosowaniem lampy Brauna były oscylografy do zobrazowania i pomiaru oscylacji mierzonego napięcia. Dziś nieco udoskonalona rura Brauna świeci sobie cierpliwie w każdym monitorze komputerowym i telewizorze.
1899 - Kierownik nowojorskiego urzędu patentowego zwrócił się do burmistrza z prośbą o zamknięcie urzędu, ponieważ wynaleziono już wszystko co było do wynalezienia. Burmistrz i Pan Bóg byli innego zdania, toteż urząd ocalał.

Do góry
Index