MO

MagnetoOptyczne

Ze względu na rosnące wymagania i coraz większe rozmiary plików komputerowych wzrosło zapotrzebowanie na nośniki archiwizacyjne o dużych pojemnościach. Napędy CD-R i CD-RW pozwalają zapisać pliki o dużych rozmiarach ale wiąże się to z pewnymi ograniczeniami np. (np. pojedynczy zapis na CD-R, brak możliwości dołączania plików na CD-RW, itd.). Opracowano więc urządzenia, łączące pojemność CD-ROM-ów z funkcjonalnością dysków twardych i napędów elastycznych - wymiennych. Technologia ta, zwana systemem magneto-optycznym (MO) wykorzystała precyzję wiązki laserowej przy prowadzeniu i odczycie danych oraz głowicy zapisującej dane polem magnetycznym. Tak powstały napędy magneto-optyczne, w których wykorzystano dyski mieszczące ok. 600 MB na stronę (obie strony łącznie dawały około 1.3 GB). Urządzenia te umożliwiają wielokrotne nagrywanie i przenoszenie nośników, ale sensowną prędkość operacji zapisu i odczytu uzyskują dopiero modele ze sterownikami SCSI, co podraża koszt zakupu.

Jak to działa?

Pamięć magneto-optyczna, gdzie nośnik magnetyczny podgrzany jest promieniami lasera a następnie poddawany jest modulacji magnetycznej, takiej samej jak w przypadku pamięci magnetycznej. Kasowanie polega na podgrzaniu promieniami lasera bez modulacji magnetycznej.

Technologia MO jest obecnie najbezpieczniejszą technologią przechowywania danych. Obejmuje zarówno stacjonarną jak i przenośną pamięć masową. Nośniki typu WORM (obok CD-R) spełniają wymagania Ustawy o rachunkowości w temacie długotrwałości i niezmienności przechowywania danych. Duże bezpieczeństwo, wydajność i popularność przyczyniły się do szerokiego wykorzystania w wielu segmentach rynku, chociażby jak: archiwa, poligrafia i DTP, medycyna oraz ogólnie pojęte multimedia. W naszej ofercie znajdują się produkty czołowych firm. Fujitsu dla napędów 3,5" oraz HP i Maxoptix dla napędów 5,25". Najbliższą konkurencją dla technologii magneto-optycznej jest technologia zmiany fazy ciała stałego (phase change, CD-RW i DVD-RAM). Jednak MO posiada wiele zalet w stosunku do swojej konkurencji:

więcej cykli zapisu
dłuższy czas przechowywania danych
szybszy zapis i kasowanie danych

Napędy MO są unikalnymi urządzeniami pamięci masowej posiadającymi praktycznie wszystkie możliwości i właściwości potrzebne dla użytkownika komputera. Może zachować dużą ilość informacji w postaci elektronicznych obrazów, sekwencji video, ściągniętych zasobów Internetu i oczywiście dowolnej wielkości pliki tekstowe. Robi to szybko i bezpiecznie a poza tym w sposób niezwykle łatwy i przyjazny dla użytkownika. Dyskietka MO 3,5" jest niemal identyczna z dyskietką 1,44MB. Współczesna dyskietka MO może pomieścić zawartość 850 dyskietek 3,5". Pojemność 1,3 GB nie pozwala na żadne porównania z napędem ZIP, zarówno starym jak i najnowszym 250MB. Ani pojemność, ani szybkość, ani tym bardziej bezpieczeństwo danych nie pozwala na żadne porównanie tych napędów. Napędy MO 3,5" są produkowane od blisko 10 lat. Zaczynały swoją karierę od pojemności 128MB. Przez kolejne lata pojemność była podwajana zachowując jednocześnie kompatybilność wstecz zarówno dla odczytu jak również dla zapisu danych. To nie jest żadna nowinka techniczna. W świecie pamięci masowej to zasłużony i cieszący się zaufaniem członek pamięci masowej.

Warto zwrócić uwagę na proporcje cen napędu do dyskietki. W przeciwieństwie do czysto marketingowej idei Iomegi, gdzie tanio jest kupowany tylko napęd, Fujitsu sprzedaje napęd za realną cenę natomiast dyskietki są już znakomicie tańsze. Jeszcze raz o bezpieczeństwie. Żadna inna technologia nie proponuje bardziej bezpiecznego rozwiązania na zapis i przechowywanie danych. Absolutna odporność na pola magnetyczne i elektryczne, promieniowanie, temperaturę, zanieczyszczenia, a jednocześnie możliwość dokonania ponad 30 milionów razy procesu zapisu są tylko dowodem jak unikalna jest ta technologia. Napędy MO są wykonywane jako wewnętrzne wbudowane w komputer jak również przenośne z niemalże dowolnym interfejsem. Faktem stał się interfejs FireWire przydatny zwłaszcza dla użytkowników "Maców".

MO...

Nośnik ten stanowi połączenie technologii: magnetycznego zapisu, zaczerpniętej z dysków twardych i optycznego odczytu, pochodzącej z napędów CD-ROM. Dyski magnetooptyczne - w przeciwieństwie do dysków HDD i zwykłych dyskietek - są odporne na szkodliwe działanie pola magnetycznego wytwarzanego np. przez monitory, głośniki, transformatory (w temperaturze pokojowej pole magnetyczne praktycznie im nie zagraża). Istotną zaletą tego rozwiązania jest bezdotykowy odczyt, który gwarantuje długą żywotność danych. Dyski MO mają dożywotnią gwarancję, a trwałość zapisanych na nich danych określana jest na co najmniej 30 lat. Charakteryzują się one znacznie większą pojemnością niż dyskietki - 128-640 MB w zależności od typu MO i ich producenta.

Wadą dysków MO są niezadowalające parametry pracy - czas dostępu wynoszący 30-40 ms, transfer - 600 Kb/s. Niska wydajność urządzenia wynika z trójfazowego i przez to długotrwałego zapisu danych. Aby zapisać dane na dysku, trzeba bowiem najpierw usunąć uprzednio zachowaną zawartość, następnie zarchiwizować informacje na nośniku, a później zweryfikować poprawność działania. Najnowszym rozwiązaniem technologii magnetooptycznej jest technika DOW (Direct OverWrite), umożliwiająca zapisywanie danych bezpośrednio na umieszczonych tam pierwotnie informacjach. Skraca to radykalnie procedurę zapisu, dzięki pominięciu fazy usuwania. W nowoczesnych napędach magneto optycznych powoli jest eliminowana także weryfikacja poprawności.

GigaMO - Fujitsu

Obecnie pojawiły się urządzenia produkowane przez Fujitsu, budowane z wykorzystaniem technologii opracowanej wspólnie z Sony, zapewniające łatwość instalacji, akceptowalną prędkość oraz bardzo dużą pojemność - prawie dwukrotnie większą od swych poprzedników. Mowa tu o napędach magneto-optycznych serii GigaMO 2.3 GB. Są to urządzenia 5 generacji (2-giej dla technologii GigaMO) kontynuujące linię DynaMO firmy Fujitsu znanej z napędów DynaMO 230, 640 itd. GigaMO mogą pracować zarówno przez interfejs SCSI jak i ATAPI, przy czym ich parametry sprawiają, że są nie tylko znacznie pojemniejsze i szybsze ale też bardziej funkcjonalne. Dodatkowo, nośniki MO odporne są na wstrząsy, wilgoć, pył, wysoką i niską temperaturę, działanie pola magnetycznego itp.

Jak to działa?

Napędy GigaMO łączą w sobie technologię MSR (Magnetically Inducted Super Resolution) oraz metodę zapisu "Land/Groove" odpowiedzialną za dokładnośc pozycjonowania głowicy oraz "głębokość" zapisywanych informacji. MSR to technologia zwiększenia gęstości zapisu bez ingerencji w wielkość głowicy, polegająca na odczycie/zapisie informacji z powierzchni mniejszej niż średnica plamki lasera. Pozwala to wykorzystać dyski o większej pojemności i zapewnić odczyt dysków starszych. Dzięki nim osiągnięto prawie podwójną pojemność nośnika i szybkość zapisu/odczytu danych. Dyski GigaMO można wykorzystać do zapisu praktycznie wszystkich typów danych, których pojedynczy plik nie przekracza 2.3 GB. Nośniki te pomogą również przy wykonaniu kopii zapasowej systemu lub wielokrotnej archiwizacji w systemie nadpisywania poszczególnych plików. Sposób działania napędu GigaMO jest identyczny jak twardego dysku: zapisujemy, kasujemy, zapisujemy, kasujemy etc. Możemy np. zakładać katalogi i podkatalogi, zapisywać pojedyncze pliki jak i zbiory plików, formatować, używać programów narzędziowych czy antywirusowych. Dyski przydadzą się grafikom, firmom architektonicznym zapisującym prezentacje generowane przez programy CAD (popularne "spacery" po wirtualnych domach), fotoamatorom tworzącym galerie zdjęć lub filmów przenoszonych z tradycyjnych analogowych kamer video. Dla przeciętnego użytkownika przeszkodą może być jedynie cena urządzenia, które kosztuje obecnie około 2100 zł oraz "konkurencyjna" popularność podobnych napędów typu Zip lub LS.

Napęd MO i dyski

Fujitsu oferuje najnowsze napędy GigaMo w dwóch wersjach: z interfejsem ATAPI (model MCJ3230AP) oraz SCSI (model MCJ3230SS). Potrafią one obsługiwać nośniki MO od 128 MB do 2,3 GB. Testowany przez nas napęd był urządzeniem wewnętrznym ATAPI montowanym w miejsce napędu dyskietek 3,5 cala. Dostarczono go w wersji OEM - bez instrukcji, dodatkowych nośników i akcesoriów (oprócz szpilki do awaryjnego wyjmowania dysku z kieszeni).

Wymiarami i konstrukcją "koperty" dyski magneto-optyczne GigaMo przypominają tradycyjne dyskietki. Są od nich za to prawie 1600 razy pojemniejsze i znacznie szybsze. Model ten zbudowany jest podobnie jak stacja dyskietek 3.5 cala, z tym że od spodu jest on zabudowany, a z wierzchu "patrzy" elektronika. Z tyłu umieszczono wejścia zasilania i kabla IDE oraz zworki trybu pracy napędu (master/slave/cableselect). Z przodu, w jasno popielatej obudowie, jest szczelina na nośnik MO, a nad niż świecący na zielono przycisk służący do sygnalizacji stanu pracy urządzenia i do wyjmowania dyskietki.
Same nośniki - dyski MO - są porównywalne wyglądem i gabarytami do dyskietek 3,5-calowych: w około 2-krotnie grubszej obudowie mieszczą pojedynczy talerz zamknięty w plastykowej kopercie. Podobnie jak w dyskietce 1.4 MB umieszczono tu przełącznik blokady zapisu, a nośnik zasłonięty jest przesuwalną blaszką odsłaniającą dostęp dla głowicy napędu.

Instalacja

Po zamontowaniu GigaMO w komputerze jest on automatycznie rozpoznawany w BIOS-ie jako napęd CD-ROM. W komputerze wyposażonym w stary BIOS Award napęd wykryty został jako CD-ROM UDMA 2.

Pewne problemy (o czym lojalnie informuje producent) mogą jednak wystąpić przy starcie systemu - zastosowanie opcji "auto" w sekcji "Hard Disk Type" sprawia, że napęd nie zawsze jest znajdowany. System Windows automatycznie przydziela DMA dla napędu i w zasobach komputera GigaMO widoczny jest jako dysk wymienny oznaczony kolejną, po dyskach twardych (przed napędami CD), literką.