Procesor (ang. Central Processing Unit CPU - centralna jednostka wykonawcza) to układ scalony, którego działanie polega na wykonywaniu instrukcji programów - jego rolę można porównać do mózgu człowieka. Procesor nadzoruje i synchronizuje pracę wszystkich urządzeń w komputerze. Jest kilka charakterystycznych cech, które odróżniają procesory od siebie: architektura (CISC lub RISC), liczba BITÓW przetwarzanych w jednym cyklu (mówimy np. procesor 16-bitowy), częstotliwość taktowania podawana w MHz.
Zasada działania procesora.
W procesorze układ sterowania działa cyklicznie, wykonując cykl rozkazowy. Cykl rozkazowy składa się z dwóch faz.
W fazie pobrania rozkazu na magistralę adresową wysyłana jest zawartość licznika rozkazów. Licznik rozkazów zawiera adres komórki pamięci, która zawiera rozkaz, który ma być w danej chwili wykonany. Po odczytaniu z pamięci rozkaz wędruje magistralą danych do procesora i wpisuje się do rejestru rozkazów. Na końcu fazy pobrania rozkazów układ sterowania zwiększa zawarto¶ć licznika o 1.
W fazie wykonania rozkazów układ sterowania odczytuje z rejestru rozkazów rozkaz, dokonuje jego dekodowania i w zależności od rodzajów rozkazów generuje odpowiednie sygnały sterujące. We współczesnych procesorach oba te cykle wykonywane są jednocześnie. W czasie wykonywania rozkazu pobierany jest już następny. Zbiór wszystkich możliwych do wykonania przez procesor rozkazów nazywamy listą rozkazów.
Rozkazy te podzielone są na cztery grupy:
Rodzaje procesorów.
Rodzaje procesorów według ich chronologicznego powstania:
8086 , 8088 , 80286, 80386DX , 80386SX , 486 , 486DX , 486SX
Pentium , Pentium MMX , Pentium PRO, Pentium II , Pentium III
Procesor 6x86MX firm Cyrix i IBM